Παρασκευή 15 Μαρτίου 2013

Η ΛΑΓΑΝΑ ΤΗΣ ΚΑΘΑΡΑΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ: Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΠΩΣ ΝΑ ΤΗΝ ΦΤΙΑΞΟΥΜΕ!

Στην οικογένεια μου είμαστε θαυμαστές της λαγάνας. Ο πατέρας μου κάθε χρόνο αγοράζει λαγάνες σχεδόν από όλους τους φούρνους του δήμου μας για να τις δοκιμάσουμε και για να κρίνουμε ποιος έχει την καλύτερη. Αυτή τη φορά σκέφτηκα να μην αγοράσουμε αλλά να φτιάξουμε την δική μας λαγάνα! Είμαι λοιπόν σε φάση έρευνας για να δω ποια συνταγή θα φτιάξω.. Πριν όμως δούμε τις συνταγές που έχω επιλέξει, ας μάθουμε δυο πράγματα για την ιστορία της λαγάνας.

Η λαγάνα είναι άζυμος άρτος, δηλαδή παρασκευάζεται χωρίς προζύμι. Τέτοιος άρτος πρόχειρος χρησιμοποιήθηκε από τους Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή. Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαϊκό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.
Η ιστορία της λαγάνας διατρέχει όλη τη διατροφική παράδοση από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Ο Αριστοφάνης στις "Εκκλησιάζουσες" λέει "Λαγάνα πέττεται" δηλαδή "Λαγάνες γίνονται". Ο δε Οράτιος στα κείμενά του αναφέρει τη λαγάνα ως "Το γλύκισμα των φτωχών". Το έθιμο της λαγάνας παρέμεινε αναλλοίωτο ανά...τους αιώνες και συνηθίζεται να παρασκευάζεται με μεράκι από τον αρτοποιό της γειτονιάς, τραγανή λαχταριστή και σουσαμένια και καταναλώνεται κατά την Καθαρά Δευτέρα, την Πρωτοφανήσιμη Δευτέρα της Σαρακοστής. Η ονομασία της "Καθαρά" προήλθε από τη συνήθεια που είχαν οι νοικοκυρές το πρωί της ημέρας αυτής, να πλένουν με ζεστό νερό και στάχτη όλα τα μαγειρικά σκεύη, ως "ημέρα κάθαρσης". Στη συνέχεια τα κρεμούσαν στη θέση τους όπου και παρέμεναν μέχρι τη λήξη της νηστείας. Επίσης κατά την ημέρα αυτή εξέρχονταν όλοι οικογενειακώς στην ύπαιθρο και έστρωναν κάτω στη γη και έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά όπως χαλβά, ελιές, ταραμά και λαγάνα. 
Από την Καθαρά Δευτέρα προετοιμάζεται ο άνθρωπος μετά τις εορτές και την καλοφαγία των Απόκρεων, να καθαρίσει την ψυχή και το σώμα του για να φτάσει στο τέρμα δηλαδή στο Πάσχα και να αναστηθεί ξανά με την Ανάσταση του Κυρίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η λαγάνα που έχει το σχήμα της "κυρα-Σαρακοστής",που παριστάνει μια μακριά γυναίκα που έχει ένα σταυρό στο κεφάλι, δεν έχει στόμα γιατί είναι όλο νηστεία.Τα χέρια της είναι σταυρωμένα για τις προσευχές, έχει επτά πόδια που συμβολίζουν τις επτά εβδομάδες της νηστείας. Έθιμο που συνηθιζόταν για να μετρούν το χρόνο κατά την περίοδο της Σαρακοστής ήταν κάθε Σάββατο να κόβουν το ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μ.Σάββατο όπου το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε ήταν ο τυχερός της επόμενης χρονιάς. 
Από το blog:
http://ellinwnparadosi.blogspot.com/


Ας δούμε λοιπόν τις συνταγές της Αργυρούς και της Βέφας που μου κέντρισαν το ενδιαφέρον:

H λαγάνα της Αργυρούς από το site: http://www.argiro.gr

Υλικά:

  • 750 γραμμ. αλεύρι σκληρό (για ψωμί)
  • 1 φακελάκι ξερή μαγιά
  • 1 κ.σ. αλάτι
  • 1 κ.γλ. ζάχαρη
  • 1/2 φλ. τσαγ. ελαιόλαδο
  • 1 φλ. τσαγιού κρασί γλυκό (Σάμου ή Λήμνου)
  • 1 κ.γλ. γλυκάνισο
  • 2 κ.σ. σουσάμι
  • 1 ποτήρι νερό χλιαρό

Βράζουμε το γλυκάνισο με το νερό για 4΄-5΄, σουρώνουμε και αφήνουμε να γίνει χλιαρό. Πετάμε το γλυκάνισο. Κοσκινίζουμε το αλεύρι σε λεκάνη. Πασπαλίζουμε με τη μαγιά και τη ζάχαρη, κάνουμε λακκούβα στη μέση και προσθέτουμε το λάδι και το κρασί. Αρχίζουμε να ζυμώνουμε και λίγο λίγο να προσθέτουμε το χλιαρό νερό τόσο όσο η ζύμη να μην κολλάει στο χέρι και να ξεκολλάει απ’ τα τοιχώματα της λεκάνης. Τέλος πασπαλίζουμε με το αλάτι. Τοποθετούμε τη ζύμη στον πάγκο εργασίας και τη ζυμώνουμε δυνατά για 5΄-6΄. Τη βάζουμε στη λεκάνη. Τη σκεπάζουμε με πετσέτα και την αφήνουμε ν’ ανέβει και να διπλασιαστεί σε όγκο, περίπου 45΄ με 1 ώρα. Αφού διπλασιαστεί σε όγκο τη χωρίζουμε σε δύο μέρη. Δίνουμε στα δύο ζυμάρια σχήμα λαγάνας με πάχος όχι μεγαλύτερο από ένα δάχτυλο. Τοποθετούμε τις λαγάνες σε λαμαρίνα στρωμένη με λαδόκολλα και με τα δάχτυλα πατάμε λίγο να κάνει βαθουλώματα. Ξανασκεπάζουμε τις λαγάνες και τις αφήνουμε να σταθούν για 20΄, ν’ ανέβουν λίγο. Τέλος τις ραντίζουμε με λίγο νερό και πασπαλίζουμε με σουσάμι. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 170°C στις αντιστάσεις στην τελευταία σχάρα για περίπου 45΄ μέχρι να ροδίσουν και να γίνουν τραγανές.



Συνταγή της Βέφας το site: http://www.vefashouse.gr



Υλικά:

20 γρ. μαγιά νωπή ή 2 κουταλάκια μαγιά στερεή
1/2 κούπα νερό ζεστό (40 βαθμών Κελσίου)
1 κιλό αλεύρι χωριάτικο ή μαλακό
1 κουταλιά αλάτι
2 κουταλιές βούτυρο λιωμένο
2 κουταλιές ζάχαρη
λίγο σουσάμι

Άτομα: Γίνονται 6 λαγάνες

Χρόνος προετοιμασίας: 12 ώρες

Χρόνος ψησίματος: 20'


Εκτέλεση
Διαλύστε τη μαγιά στο ζεστό νερό, ρίξτε λίγο από το αλεύρι, να γίνει πηχτός χυλός, σκεπάστε τον με πλαστική μεμβράνη κι αφήστε τον σε ζεστό μέρος 12 ώρες. Κοσκινίστε σε λεκανίτσα το αλεύρι με το αλάτι και κάντε στο κέντρο ένα λάκκο. Ρίξτε μέσα τη ζάχαρη, το λάδι, τη μαγιά και 2 κούπες χλιαρό νερό. Ζυμώστε, παίρνοντας το αλεύρι από τριγύρω, ώσπου να επιτύχετε μιά ζύμη μάλλον μαλακιά, ελαστική και εύπλαστη. Χωρίστε τη σε 6 μπάλες. Σκεπάστε κι αφήστε τις να διπλασιασθούν σε όγκο. Πατήστε κάθε μπάλα με τον πλάστη, επάνω σε αλευρωμένη επιφάνεια και πλάστε 6 χοντρές πίτες με διάμετρο 16-18 εκ. Βάλτε τις σε μεγάλες λαμαρίνες 3 μαζί ή σε μικρότερα ταψιά δύο-δύο. Σκεπάστε τις κι αφήστε τις να φουσκώσουν, ώσπου να διπλασιασθούν σε όγκο. Πατήστε τις με τα δύο δάκτυλα σε διάφορα σημεία, κάνοντας βαθιές δακτυλιές σε όλη την επιφάνεια. Αλείψτε τις με λίγο νερό και πασπαλίστε τις με σουσάμι. Ψήστε τις λαγάνες στους 200 βαθμούς Κελσίου, 15'-20'. Οι λαγάνες στεγνώνουν πολύ γρήγορα. Είναι προτιμότερο να καταναλωθούν την ίδια μέρα. Αλλιώς, φυλάξτε τις στην κατάψυξη, κλεισμένες ερμητικά σε πλαστική σακούλα. Διατηρούνται 3 μήνες.



Ποια σας φάνηκε πιο καλή;;
Καλή επιτυχία σε όσους δοκιμάσουν!
Σας φιλώ,
Πανωραία

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου